Umman’da 750 milyon dolarlık ihale alan ancak yatırımlarına el konan Türk şirketi, yıllardır adalet arayışında

Umman Devlet şirketi olan Petroleum Development Oman’ın Kuzey Umman’daki petrol sahaları için açtığı 750 milyon dolar değerindeki ihaleyi 2010 yılında kazanan Türkiye’nin eski ve önde gelen müteahhitlik firmalarından Attila Doğan İnşaat ve Tesisat Şirketi, 2013 yılında Umman’ın yatırımına el koymasından bu yana Dünya Bankası’na bağlı Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıkları Çözüm Merkezi nezdindeki uluslararası tahkim süreçlerinde adalet arayışını sürdürüyor.

Firmanın Yönetim Kurulu Üyesi Gökhan Doğan, gerek birçok hata ve eksiklik içeren taraflı bir kararla Firma aleyhine sonuçlanan ilk Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıklarının Çözüm Merkezi (ICSID) tahkiminde gerekse bu kararın iptali için açılmış davada, firmanın adalete erişim ve adil yargılanma haklarının Türk mahkemelerindeki yargılama süreçlerine dahi olumsuz tesir edecek şekilde açıkça ayaklar altına alındığını belirterek, “ICSID iptal Komitesi’nin son zamanlarda aldığı kararlar öylesine adaletsiz ve taraflı bir boyut aldı ki bu durum Firmaya ICSID’den hakem heyetinin tümünün taraflı davrandıkları gerekçesiyle reddini talep etmek dışında bir seçenek bırakmadı” dedi.

2016 YILINDAN BERİ HUKUK ARAYIŞINDA

Temelleri 1967 yılında Attila Doğan tarafından atılan ve Türkiye’nin ilk petrol rafinerisi başta olmak üzere yurtiçinde ve yurtdışında yüzü aşkın projeyi imza atan Atilla Doğan İnşaat Şirketi Umman Sultanlığına karşı 2016’dan beri hukuk arayışında. Türkiye’nin en köklü inşaat şirketlerinden biri olan Attila Doğan İnşaat, petrol ve doğalgaz projelerindeki deneyimi sayesinde, Umman Devlet iştiraki olan Petroleum Development Oman’ın Kuzey Umman’daki petrol sahaları için açtığı ihaleyi 2010 yılında kazanarak, yaklaşık 750 milyon ABD Doları değerinde mühendislik ve inşaat işlerini üstlenmişti. Ancak Şirket’in sözleşmesi yolsuzluğa karışan ve Umman mahkemeleri tarafından hüküm giyen Umman devlet görevlilerince haksız olarak 2013 yılında sona erdirilerek, Atilla Doğan Şirketi büyük bir zarara uğratıldı.

150 MİLYON DOLARLIK ZARARIN TAZMİNİ İÇİN DAVA AÇTILAR

Atilla Doğan İnşaat Şirketinin Yönetim Kurulu Üyesi Gökhan Doğan, Umman Devleti’nin Attila Doğan İnşaat’ın yatırımına el koymasından ötürü firmanın uğradığı 150 milyon ABD Doları zararın tazmini için Umman Devleti’ne karşı Dünya Bankası’na bağlı Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıkları Çözüm Merkezi (International Centre for Settlement of Investment Disputes) ICSID nezdinde 2016 yılında tahkim davası açtıklarını söyledi. ICSID tahkim heyetinin 1 Şubat 2021 tarihinde ikiye bir oyçokluğuyla aldığı karar ile Attila Doğan İnşaat’ın taleplerini görevsizlik gerekçesiyle reddettiğini belirterek, “Şirketin aleyhine Umman hükümetine 6 milyon ABD Dolarını bulan tahkim masraflarını ödemesine hükmetti. Heyet’in Attila Doğan İnşaat’ın Umman Yabancı Yatırım Kanunu’nun aykırı davrandığı yönündeki gerekçesi ise akıllarda soru işareti yarattı. Zira ayrık görüşteki hakemin de belirttiği gibi Attila Doğan İnşaat’ın eylemi mevzuat tarafından yasaklanmamıştı. Bu karara karşı açık olan tek yol olan ICSID nezdinde iptal davasına yoluna Mayıs 2021’de başvurarak, Attila Doğan İnşaat, iptal davası sonuçlanana kadar kararın yürütmesinin durdurulmasını talep ettik” dedi.

“İPTAL DAVASINI ASKIYA ALDI”

Umman’ın talebi üzerine, ICSID Komitesinin Umman’ın iptal davasında yapacağı olası masrafları karşılayacak şekilde yüklü meblağda bir banka teminat mektubunu Attila Doğan İnşaat’ın sunmasına hükmettiğine işaret eden Gökhan Doğan, “Mali pozisyonu yatırımına Umman tarafından el konulması sonucu bozulan şirketin teminatı sunamaması üzerine Komite iptal davasını askıya aldı. Bunun sonucunda şirketin iptal davası bir yılı aşkın bir süredir durmuş vaziyette. Dahası Komite şirketin teminatı sunmamaya devam etmesi halinde iptal davasını tamamen sonlandırmakla tehdit etti. Oysa bu ICSID kurallarına ve uygulamalarına aykırı olması nedeniyle emsalsiz ve kanunsuz olacağı gibi, aynı zamanda Şirket’in adalete erişim hakkının açık ve geri dönülemez bir şekilde ihlal edilmesi anlamına gelecektir” dedi ve “Bu alenen kanunsuz ve orantısız tehdidin Komite’nin şirkete karşı olan önyargısını apaçık gözler önüne serdiğini” ekledi.

“KOMİTE’NİN TARAFLI OLMASI ADİL YARGILANMAYA ENGEL OLUYOR”

Doğan, Komite’nin Attila Doğan İnşaat aleyhine haksız, kanunsuz ve taraflı kararlarının bununla da kalmadığını, “Komite Umman’ın hakem kararının Türkiye’de icrası için açtığı davada Attila Doğan İnşaat’ın yapmış olduğu hukuki savunmalardan birini Şirketten geri çekmesini, Umman’ın bu yönde bir talebi olmamasına rağmen ve tamamen kendiliğinden, emretti ve bu yöndeki feragat dilekçesini şirket mahkemeye sunmadan önce dilekçenin taslağının kendisi ardından da Umman tarafından incelenmesine ve yorum yapılmasına hükmetti, ki bu pratikte Umman’ın Türkiye’deki davada karşı tarafının dilekçesini temel olarak hazırlamasına Komite’nin izin vermesi anlamına geldi” dedi. “Şirketin kendi dilekçesinde bazı değişiklikler yapmasını yasaklamak suretiyle Komite, şirketin Türk mahkemeleri önünde yapacağı beyanları olağanüstü bir şekilde sansürlediği” de ekledi. Sayın Doğan’a göre Komite’nin Umman’dan taraf tavır alır ve adeta onunla aynı taraftaymış gibi ona yardım edecek şekilde Türkiye’deki yargılama sürecine müdahalesi sadece Attila Doğan İnşaat’ın en temel adil yargılanma haklarından birini açıkça ihlal etmekle kalmadı, aynı zamanda Komite’nin “Şirket’e karşı açık ve bariz bir önyargısını” ortaya koydu.

UMMAN LEHİNE KARAR VERİLMESİ ŞAŞIRTTI

Gökhan Doğan, Ankara 11. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin kendi yargılama sürecine Komite’nin bu şekilde müdahalesinin uygunluğunu ve Şirket’in savunma hakkının ihlalini en azından sorgulayacağını umduklarını ancak Mahkeme’nin sadece savunmanın geri çekildiğini kaydederek bunun nedenlerine dair hiçbir inceleme yapmadan Umman’ın lehine karar vermesinin kendilerini de şaşırttığını belirtti. Son olarak Firmanın hem Türkiye’de hem ICSID’de adalet aramaya devam ettiğini, Komite’nin reddi için ICSID’e yaptıkları başvurunun yanı sıra Firmanın Ankara 11. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin Umman’a ilk hakem kararının icraya koyma imkânı veren kararına istinaf seçeneğini değerlendirdiğini ekledi.