Göz bebeğimiz 100 yaşında! 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’mız kutlu olsun

Anadolu’nun düşman işgalinden kurtarılmasının ardından TBMM’nin 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet‘i ilan etmesiyle Türk tarihinde yeni sayfa açılırken, “Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir” sözü de devlet yönetiminde en belirgin şekliyle yerini aldı. Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde kurulan cumhuriyetin 100. yılı, bu hafta sonu ülke genelinde birçok etkinlikle kutlanacak.

BAĞIMSIZLIK MEŞALESİ SAMSUN’DA YAKILDI

Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkmasıyla yakılan bağımsızlık meşalesi, Türk milletinin verdiği büyük mücadele sayesinde bir daha hiç sönmedi. Yeni Türk devletinin varlığı, 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Antlaşması ile tescillenmiş oldu. İkinci dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplanmasından 2 ay sonra 13 Ekim 1923’te Ankara, Türkiye’nin hükümet merkezi oldu. Artık mevcut rejimin isminin de bütün açıklığı ile konulması, yeni devletin başkanının seçilmesi gerekiyordu. O güne kadar devlet başkanlığı görevi, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı olarak Mustafa Kemal Paşa tarafından yürütüldü. Diğer taraftan bazı yabancı ülkeler de Lozan Antlaşması’nın onayı için Türkiye’deki yeni devlet rejiminin daha açık şekilde belirlenmesini istiyordu.

“YARIN CUMHURİYET’İ İLAN EDECEĞİZ”

27 Ekim 1923’te İcra Vekilleri Heyetinin istifası ve Meclisin güvenini kazanacak bir kabine listesinin oluşturulamaması da bu soruna acil bir çözüm gerektirdi. Mustafa Kemal Paşa, 28 Ekim 1923 akşamına kadar hükümetin kurulamaması üzerine Çankaya Köşkü’nde arkadaşları için Latife Hanım’a bir sofra hazırlattı. Mustafa Kemal Paşa o gece İsmet Paşa ile 1921 Anayasası’nın bazı maddelerini değiştiren kanun tasarısını hazırladı. “Türkiye devletinin hükümet şekli cumhuriyettir.” hükmünün yer aldığı tasarı üzerinde TBMM’de yapılan konuşmalardan sonra saat 20.30’da oturuma katılan 158 üyenin tamamının oyuyla Cumhuriyet‘in ilanı kabul edildi. Cumhuriyet‘in ilanı “Yaşasın Cumhuriyet” sesleri ve alkışlarla karşılandı.

1925 YILINDA BAYRAM OLDU

Böylece yeni devletin yönetim biçimi bütün açıklığı ile ismini almış oldu. Cumhuriyet‘in ilanı ile “Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir” ilkesi de artık devlet yönetiminde en belirgin şekliyle yerini buldu. Ardından Gazi Mustafa Kemal Paşa, TBMM tarafından yeni Türk devletinin ilk cumhurbaşkanı seçildi. Türk halkı, 29 Ekim gecesi ve 30 Ekim günü Cumhuriyet‘in ilanını kutladı. 26 Ekim 1924’te yayımlanan kararname ile Cumhuriyet‘in ilanının 101 pare top atışı ve düzenlenecek etkinliklerle kutlanmasına karar verildi. Karar doğrultusunda 29 Ekim 1924’teki etkinlikler, kutlamaların başlangıcı oldu. Hariciye Vekaleti, 2 Şubat 1925’te bir kanun teklifiyle 29 Ekim’in bayram olmasını önerdi. Teklif, Meclis Anayasa Komisyonu tarafından incelendi ve 18 Nisan’da karara bağlandı. TBMM’de teklifin 19 Nisan’da kabul edilmesiyle 29 Ekim, 1925 yılından bu yana “milli bayram” olarak kutlanmaya başlandı.

100. YIL, ÖZEL ETKİNLİKLERLE KUTLANACAK

Bu yıl ise Cumhuriyet‘in 100. yılı kutlanıyor. Cumhuriyet‘in 100. yılının “Türkiye Yüzyılı”na yaraşacak şekilde coşkuyla kutlanması amacıyla yurt genelinde ve yurt dışında çeşitli etkinlikler düzenlenecek. Etkinlikler kapsamında, Türkiye’nin 100 yıldaki kazanımları teknolojinin son imkanlarının kullanıldığı çeşitli dijital sergiler ve üç boyutlu gösterilerle anlatılacak. İstanbul Boğazı’nda 2023 dron ve havai fişek gösterisi ile görsel şov gerçekleştirilecek. Özel ışık gösterilerin yapılacağı tarihi mekanlarda 100. Yıl Marşı yankılanacak.

MEYDANLARDA CUMHURİYET GÖSTERİMLERİ YAPILACAK

İstanbul Taksim Meydanı’nda Atatürk Kültür Merkezi’nin önüne kurulacak “Maziden Atiye Türkiye Yüzyılı” gösterim alanında, su perdesi, su şovu ve üç boyutlu içeriklerin yayınlandığı ekranlarla geçmişten bugüne Türkiye Yüzyılı vizyonu interaktif ve teknolojik bir deneyimle vatandaşların beğenisine sunulacak. Ayrıca, Taksim Meydanı’nın İstiklal Caddesi girişinde de Türkiye Yüzyılı resmi logosundan esinlenerek hazırlanan “Türkiye Yüzyılı Enstalasyonu” ile 100. yıl içerikleri dev ekrandan seyircilerle buluşacak. Bu alanda Cumhuriyet‘in 100. yılının kutlanacağı 29 Ekim’de canlı yayın aktarımıyla etkinlik yerinde izlenebilecek. İstanbul Bakırköy Özgürlük Meydanı’na, Ankara’da 15 Temmuz Kızılay Milli İrade Meydanı’na ve İzmir’de Konak Meydanı’na da anıtsal görünümlü monolitler kurulacak. Söz konusu meydanlarda Cumhuriyet‘in 100. yılına özel videolar, görsel ve içerikler bu dijital alanlarda vatandaşla buluşacak.

BİRÇOK MEKAN IŞIK GÖSTERİLERİ İLE AYDINLANACAK

“Cumhuriyetin Sesi, Cumhuriyetin Rengi” etkinliği ile de Galata Kulesi, Haydarpaşa Tren Garı, Cumhuriyet Müzesi (II. TBMM Binası), Etnografya Müzesi, Saat Kulesi, Dolmabahçe Sarayı gibi tarihi mekanlar ile Efes Antik Şehri, Kapadokya gibi turistik mekanlar özel ışık gösterileriyle renklendirilecek. Bu mekanlarda, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası tarafından Cumhuriyet’in kuruluşunun 100. yılına özel bestelenen “100. Yıl Marşı” ile yankılanacak.

BOĞAZ’DA GÖRSEL ŞÖLEN YAŞANACAK

Cumhuriyet’in 100. yılı kutlamaları kapsamında 29 Ekim’de ayrıca İstanbul Boğazı’nda özel havai fişek gösterileri de yapılacak. 100. yıla özel görsellerin 2023 dron ile aktarılacağı etkinlikte de gökyüzünde bir şölen izleyicilerle buluşacak. Boğaz’dan 100 gemi geçecek, onlara ise Türk Yıldızları ve Solo Türk eşlik edecek. O anlarda 101 pare top atışı yapılacak.29 Ekim’de İstanbul Boğazı’nda hareket edecek yüzer iskelede de LED ekranlarda gün boyu 100. yılın önemli projeleri, eserleri sergilenecek. Bu etkinlikler, İstanbul’un önemli merkezlerine kurulacak seyir alanlarından da vatandaşlar tarafından takip edilebilecek.

Yurt dışında da büyükelçiliklerce çeşitli kutlamalar yapılacak. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığınca yabancı misyonlarda 100. yıl sergileri düzenlenecek ve özel videolar gösterilecek. Öte yandan, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından kurulan ve tüm kamu kurum ve kuruluşları ile vatandaşlar için önemli bir içerik havuzu niteliği taşıyan “yuzuncuyil.gov.tr” adresli internet sitesinde de 100. yıla ilişkin tüm içerikler yer alıyor.